IAS 27 – Separate Financial Statements

Giới thiệu về IAS 27

IAS 27 Báo cáo tài chính riêng (sửa đổi năm 2011) đưa ra các yêu cầu về kế toán và trình bày công bố đối với 'báo cáo tài chính riêng', là báo cáo tài chính do công ty mẹ hoặc nhà đầu tư trong liên doanh hoặc liên kết lập, trong đó các khoản đầu tư được hạch toán theo giá gốc hoặc theo IFRS 9 Công cụ tài chính. Chuẩn mực cũng đưa ra các yêu cầu về kế toán cho cổ tức cũng như các yêu cầu về trình bày.

IAS 27 được phát hành lại vào tháng 5 năm 2011 và áp dụng cho các giai đoạn hàng năm bắt đầu vào hoặc sau ngày 1 tháng 1 năm 2013, thay thế Báo cáo tài chính hợp nhất và riêng biệt của IAS 27 kể từ ngày đó.

Tóm tắt Chuẩn mực IAS 27

Mục tiêu

Mục tiêu của chuẩn mực này là mô tả phương pháp kế toán và thuyết minh đối với các khoản đầu tư vào các công ty con, công ty liên doanh và công ty liên kết khi một đơn vị lập báo cáo tài chính riêng.

Các định nghĩa

[IAS 27(2011).4]

Báo cáo tài chính hợp nhất: Báo cáo tài chính của một tập đoàn, trong đó tài sản, nợ phải trả, vốn chủ sở hữu, thu nhập, chi phí và các dòng tiền của công ty mẹ và các công ty con được trình bày là các khoản mục của một đơn vị kinh tế duy nhất.

Báo cáo tài chính riêng: Báo cáo tài chính của một đơn vị, trong đó đơn vị có thể chọn, theo các yêu cầu của chuẩn mực này, kế toán các khoản đầu tư vào các công ty con, công ty liên doanh và công ty liên kết hoặc theo giá gốc, theo quy định tại IFRS 9 Công cụ tài chính hoặc sử dụng phương pháp vốn chủ sở hữu như được mô tả trong IAS 28 Đầu tư vào công ty liên kết và liên doanh.

Lập báo cáo tài chính riêng

Yêu cầu cho báo cáo tài chính riêng

Chuẩn mực này không quy định các đơn vị nào phải lập báo cáo tài chính riêng. Chuẩn mực này được áp dụng khi một đơn vị lập báo cáo tài chính riêng theo các Chuẩn mực báo cáo tài chính Quốc tế (IFRS). [IAS 27(2011).3]

Báo cáo tài chính của đơn vị không có công ty con, công ty liên kết hoặc không có lợi ích của bên góp vốn liên doanh trong công ty liên doanh không phải là báo cáo tài chính riêng. [IAS 27(2011).7]

Một đơn vị quản lý quỹ đầu tư, trong kỳ hiện tại và tất cả các kỳ có số liệu so sánh được trình bày, được yêu cầu áp dụng miễn trừ hợp nhất cho tất cả các công ty con theo quy định tại đoạn 31 của IFRS 10 trình bày báo cáo tài chính riêng như báo cáo tài chính duy nhất. [IAS 27(2011).8A]

[Lưu ý: Miễn trừ trường hợp đơn vị đầu tư đã được quy định tại IFRS 10, ban hành vào ngày 31 tháng 10 năm 2012 và có hiệu lực cho các giai đoạn hàng năm bắt đầu vào hoặc sau ngày 1 tháng 1 năm 2014.]

Lựa chọn phương pháp kế toán

Khi đơn vị lập báo cáo tài chính riêng thì phải kế toán các khoản đầu tư vào các công ty con, công ty liên doanh và công ty liên kết theo một trong các cách sau đây: [IAS 27(2011).10]

• Theo giá gốc;
• Theo quy định tại IFRS 9; hoặc
• Sử dụng phương pháp vốn chủ sở hữu được quy định trong IAS 28.
  

Các đơn vị áp dụng cùng một kế toán cho từng loại đầu tư. Các khoản đầu tư được hạch toán theo giá gốc và được phân loại là nắm giữ để bán theo IFRS 5 được hạch toán theo quy định của IFRS 5. Các khoản đầu tư ghi nhận theo giá gốc cần được phản ánh theo giá trị thấp hơn giữa giá trị ghi sổ và giá trị hợp lý trừ đi chi phí bán. Việc đo lường các khoản đầu tư được hạch toán theo IFRS 9 không bị thay đổi trong các trường hợp như vậy.

Nếu đơn vị lựa chọn xác định giá trị khoản đầu tư vào công ty liên kết hoặc công ty liên doanh theo giá trị hợp lý thông qua báo cáo lãi, lỗ theo quy định tại IFRS 9 thì đơn vị phải ghi nhận các khoản đầu tư này theo cách tương tự như trong báo cáo tài chính riêng. [IAS 27(2011).11]

Đơn vị quản lý quỹ đầu tư

[Lưu ý: Miễn trừ hợp nhất đơn vị quản lý quỹ đầu tư đã được đưa vào theo IFRS 10, ban hành vào ngày 31 tháng 10 năm 2012 và có hiệu lực cho các giai đoạn hàng năm bắt đầu vào hoặc sau ngày 1 tháng 1 năm 2014]

Nếu công ty mẹ của đơn vị quản lý quỹ đầu tư được yêu cầu, theo quy định tại đoạn 31 của IFRS 10, xác định giá trị khoản đầu tư vào công ty con theo giá trị hợp lý thông qua báo cáo lãi, lỗ theo quy định tại IFRS 9, thì cũng phải kế toán khoản đầu tư vào công ty con theo cách tương tự như trong báo cáo tài chính riêng. [IAS 27(2011).11A]

Khi công ty mẹ không còn là đơn vị quản lý quỹ đầu tư thì có thể hạch toán khoản đầu tư vào công ty con theo giá gốc (dựa theo giá trị hợp lý tại ngày thay đổi trạng thái) hoặc theo quy định của IFRS 9. Khi một đơn vị trở thành đơn vị quản lý quỹ đầu tư, đơn vị có thể hạch toán khoản đầu tư vào công ty con theo giá trị hợp lý thông qua báo cáo lãi, lỗ hoặc theo quy định của IFRS 9. [IAS 27(2011).11B]

Ghi nhận cổ tức

Đơn vị ghi nhận cổ tức từ một công ty con, liên doanh hoặc liên kết về lãi hoặc lỗ trong báo cáo tài chính riêng khi có quyền nhận cổ tức. [IAS 27 (2011) .12]

(Kế toán cổ tức trong trường hợp áp dụng phương pháp vốn chủ sở hữu được quy định trong IAS 28 Đầu tư vào công ty liên kết và liên doanh.)

Tổ chức lại Tập đoàn

Chính sách kế toán đặc biệt sẽ được áp dụng trên Báo cáo tài chính riêng trong trường hợp công ty mẹ tiến hành tổ chức lại tập đoàn bằng cách thành lập một công ty mẹ mới thỏa mãn các điều kiện sau: [IAS 27(2011).13]

• Công ty mẹ mới có quyền kiểm soát công ty mẹ ban đầu bằng cách phát hành các công cụ vốn để đổi lấy các công cụ vốn hiện có của công ty mẹ ban đầu;
• Tài sản và nợ phải trả của tập đoàn mới và tập đoàn ban đầu là như nhau ngay trước và sau khi tổ chức lại; và
• Chủ sở hữu của công ty mẹ ban đầu trước khi tổ chức lại có lợi ích tuyệt đối và tương đối như nhau trong tài sản thuần của tập đoàn ban đầu và tập đoàn mới ngay trước và sau khi tổ chức lại, và công ty mẹ mới kế toán khoản đầu tư vào công ty mẹ ban đầu theo quy định tại đoạn 10(a) trong báo cáo tài chính riêng, công ty mẹ mới sẽ xác định giá gốc của khoản đầu tư bằng với giá trị ghi sổ của phần sở hữu của mình trong các khoản mục của vốn chủ sở hữu trình bày trên báo cáo tài chính riêng của công ty mẹ ban đầu tại ngày tổ chức lại.

Trường hợp các tiêu chí này được đáp ứng, công ty mẹ mới sẽ hạch toán khoản đầu tư vào công ty mẹ ban đầu theo giá gốc và xác định bằng giá trị ghi sổ của phần vốn tương ứng trên Báo cáo tài chính riêng của công ty mẹ ban đầu tại ngày tái cấu trúc.[IAS 27 (2011) .13]

Các yêu cầu trên:

• áp dụng cho việc thành lập công ty mẹ trung gian trong một Tập đoàn, cũng như thành lập Công ty mẹ tối cao của Tập đoàn [IAS 27 (2011) .BC24]
• áp dụng cho một đơn vị không phải là công ty mẹ trong Tập đoàn nhưng việc thành lập Công ty mẹ đáp ứng các tiêu chí trên [IAS 27 (2011) .14]
• chỉ áp dụng khi các tiêu chí trên được thỏa mãn và không áp dụng cho các loại tổ chức lại Tập đoàn khác hoặc cho các giao dịch rộng hơn. [IAS 27 (2011) .BC27].

Trình bày và công bố

Khi công ty mẹ, theo quy định tại đoạn 4(a) của IFRS 10, chọn không lập báo cáo tài chính hợp nhất và chỉ lập báo cáo tài chính riêng, thì công ty mẹ phải thuyết minh trong báo cáo tài chính riêng: [IAS 27(2011).16]

(a) Báo cáo tài chính là báo cáo tài chính riêng; cơ sở của việc miễn trừ hợp nhất đã được sử dụng; tên và địa điểm kinh doanh chính (và quốc gia nơi thành lập công ty, nếu khác nơi kinh doanh) của đơn vị có báo cáo tài chính hợp nhất được lập theo các Chuẩn mực lập báo cáo tài chính Quốc tế cho mục đích công bố thông tin cho công chúng; và địa chỉ nơi báo cáo tài chính hợp nhất này có thể thu thập.

(b) Danh mục các khoản đầu tư quan trọng vào công ty con, công ty liên doanh và công ty liên kết, bao gồm:

• (i) Tên của các công ty được đầu tư.
• (ii) Địa điểm kinh doanh chính (và quốc gia nơi thành lập công ty, nếu khác nơi kinh doanh) của các công ty được đầu tư.
• (iii) Tỷ lệ sở hữu (và tỷ lệ quyền biểu quyết, nếu khác với tỷ lệ sở hữu) nắm giữ tại các công ty được đầu tư này.

(c) Mô tả phương pháp sử dụng để kế toán cho các khoản đầu tư được liệt kê trong mục (b).

Khi một đơn vị quản lý quỹ đầu tư là công ty mẹ (không phải công ty mẹ theo quy định tại đoạn 16) lập báo cáo tài chính riêng, theo quy định tại đoạn 8A, là báo cáo tài chính duy nhất thì phải thuyết minh thông tin này. Đơn vị quản lý quỹ đầu tư cũng trình bày các thuyết minh liên quan đến các đơn vị quản lý quỹ đầu tư theo yêu cầu của IFRS 12 Thuyết minh thông tin về lợi ích trong các đơn vị khác. [IAS 27(2011).16A]

[Lưu ý: Miễn trừ hợp nhất đơn vị quản lý quỹ đầu tư được quy định tại IFRS 10, ban hành vào ngày 31 tháng 10 năm 2012 và có hiệu lực cho các giai đoạn hàng năm bắt đầu vào hoặc sau ngày 1 tháng 1 năm 2014]

Khi công ty mẹ (không phải công ty mẹ theo quy định tại các trường hợp trên) hoặc một nhà đầu tư có quyền đồng kiểm soát, hoặc có ảnh hưởng đáng kể đến một công ty được đầu tư lập báo cáo tài chính riêng, thì công ty mẹ hoặc nhà đầu tư sẽ lập báo cáo tài chính theo các quy định có liên quan tại IFRS 10, IFRS 11 hoặc IAS 28 (được sửa đổi năm 2011). Công ty mẹ hoặc nhà đầu tư sẽ thuyết minh trong báo cáo tài chính riêng: [IAS 27(2011).17]

(a) Báo cáo tài chính là báo cáo tài chính riêng và lý do báo cáo tài chính này được lập, nếu pháp luật không yêu cầu.

(b) Danh sách các khoản đầu tư quan trọng vào công ty con, công ty liên doanh và công ty liên kết, bao gồm:

• (i) Tên của các công ty được đầu tư.
• (ii) Địa điểm kinh doanh chính (và quốc gia nơi thành lập công ty, nếu khác địa điểm kinh doanh) của các công ty được đầu tư này.
• (iii) Tỷ lệ sở hữu (và tỷ lệ quyền biểu quyết, nếu khác với tỷ lệ sở hữu) nắm giữ tại các công ty được đầu tư này.

(c) Mô tả phương pháp sử dụng để kế toán cho các khoản đầu tư được liệt kê trong mục.