IFRS 5 – Non-current Assets Held for Sale and Discontinued Operations

Giới thiệu về IFRS 5

IFRS 5 hướng dẫn việc kế toán đối với các Tài sản dài hạn nắm giữ để bán (hoặc để phân phối cho chủ sở hữu). Về cơ bản, tài sản (hoặc nhóm tài sản thanh lý) nắm giữ để bán không được trích khấu hao, phản ánh theo giá trị thấp hơn giữa giá trị ghi sổ và giá trị hợp lý trừ chi phí bán và được trình bày riêng trên Báo cáo tình hình tài chính. Chuẩn mực cũng yêu cầu những thuyết minh riêng phải trình bày liên quan đến các hoạt động bị chấm dứt và việc thanh lý các tài sản dài hạn.

IFRS 5 được ban hành vào tháng 03/2004 để thay thế cho Chuẩn mực IAS 35 - Hoạt động bị chấm dứt đã được ban hành từ tháng 06/1998. IFRS 5 áp dụng cho các Báo cáo tài chính bắt đầu từ ngày 01/01/2005.

Tóm tắt Chuẩn mực IFRS 5

Tổng quan

IFRS 5 có sự giao thoa đáng kể với các yêu cầu kế toán của US SFAS 144 Kế toán suy giảm hoặc thanh lý tài sản lâu đời về thời gian phân loại các hoạt động không còn tiếp tục và việc trình bày khoản mục này trên báo cáo. Với những tài sản lâu đời vẫn chưa được thanh lý, quy tắc ghi nhận và đo lường suy giảm trong SFAS 144 có sự khác biệt đáng kể với Chuẩn mực IAS 36 – Tổn thất tài sản. Tuy nhiên, những khác biệt đó không được giải quyết trong dự án hội tụ IASB-FASB ngắn hạn.

Quy định chính của Chuẩn mực IFRS 5 liên quan đến tài sản dài hạn nắm giữ để bán

Phân loại tài sản dài hạn nắm giữ để bán

Nhìn chung, để được ghi nhận là tài sản dài hạn nắm giữ để bán (hoặc nhóm tài sản thanh lý) thì tất cả các điều kiện sau phải thỏa mãn [IFRS 5.6-8]

• Ban quản lý có sự cam kết với việc bán tài sản
• Tài sản đã ở trạng thái sẵn sàng để bán ngay lập tức
• Đã có một chương trình chủ động tìm kiếm người mua được triển khai
• Khả năng bán tài sản là gần như chắc chắn, trong vòng 12 tháng kể từ khi tài sản được phân loại là tài sản dài hạn nắm giữ để bán (có một vài ngoại lệ)
• Tài sản đang được quảng cáo một cách chủ động để bán với một mức giá hợp lý gần với mức giá trị hợp lý của tài sản
• Những hành động đang được triển khai cho việc bán tài sản thành công phải thể hiện được rằng có rất ít khả năng kế hoạch bán tài sản sẽ bị thay đổi đáng kể hoặc bị rút lại

Tài sản cần được thanh lý thông qua việc bán. Vì vậy, những hoạt động được mong đợi sẽ thu hẹp hoặc dừng lại không đáp ứng định nghĩa nêu trên (nhưng có thể được phân loại là không còn tiếp tục hoạt động khi hoạt động này dừng lại).

Một đơn vị cam kết việc bán một công ty con mà có thể dẫn đến việc mất quyền kiểm soát tại công ty con đó. Công ty con này đủ điều kiện phân loại là giữ để bán theo Chuẩn mực IFRS 5 thì đơn vị sẽ phân loại tất cả các tài sản và nợ phải trả của công ty con đó là nắm giữ để bán, ngay cả khi đơn vị vẫn giữ lợi ích của cổ đông không kiểm soát tại công ty con đó sau khi đã được bán. [IFRS 5.8A]

Phân loại là tài sản nắm giữ để phân phối cho chủ sở hữu

Yêu cầu phân loại, trình bày và đo lường trong IFRS 5 cũng áp dụng với các tài sản dài hạn (hoặc nhóm tài sản thanh lý) được phân loại là nắm giữ để phân phối cho chủ sở hữu. [IFRS 5.5A and IFRIC 17] Đơn vị đó phải cam kết với việc phân phối này, những tài sản này phải sẵn sàng cho việc phân chia ngay lập tức và việc phân chia phải có khả năng cao chắc chắn sẽ xảy ra. [IFRS 5.12A]

Khái niệm nhóm tài sản thanh lý

Nhóm tài sản thanh lý là một nhóm các tài sản, có thể đi kèm với một số các khoản nợ phải trả liên quan, mà đơn vị có ý định thanh lý trong một giao dịch. Cơ sở ghi nhận giá trị cho các tài sản dài hạn nắm giữ để bán được áp dụng cho một nhóm tài sản thanh lý, và bất cứ một khoản lỗ suy giảm nào làm giảm giá trị còn lại của tài sản dài hạn trong nhóm tài sản thanh lý theo thứ tự phân bổ được thực hiện theo quy định bởi Chuẩn mực IAS 36. [IFRS 5.4]

Đo lường

Các nguyên tắc sau được áp dụng:

• Tại thời điểm phân loại là nắm giữ để bán. Ngay trước khi được phân loại là tài sản dài hạn nắm giữ để bán, giá trị còn lại của tài sản được ghi nhận theo những Chuẩn mực IFRS hiện hành. Các điều chỉnh sau đó cũng được ghi nhận theo IFRS hiện hành. [IFRS 5.18]
• Sau khi được phân loại là nắm giữ để bán. Tài sản dài hạn hoặc nhóm tài sản thanh lý sau khi được phân loại là nắm giữ để bán sẽ được ghi nhận theo giá trị thấp hơn giữa giá trị còn lại trên sổ sách và giá trị hợp lý trừ đi chi phí để bán tài sản (hoặc giá trị hợp lý trừ chi phí để phân phối tài sản trong trường hợp tài sản được giữ để phân phối cho chủ sở hữu) [IFRS 5.15-15A]
• Suy giảm giá trị tài sản. Việc ghi nhận suy giảm giá trị tài sản phải được cân nhắc tại thời điểm tài sản được phân loại là nắm giữ để bán và sau đó:
• Tại thời điểm được phân loại là nắm giữ để bán. Ngay trước khi tài sản được phân loại là tài sản dài hạn nắm giữ để bán hoặc nhóm tài sản thanh lý thì việc ghi nhận và đo lường suy giảm giá trị tài sản được thực hiện theo các Chuẩn mực IFRS hiện hành (ví dụ như IAS 16 – Bất động sản, nhà xưởng và thiết bị, IAS 36 – Tổn thất tài sản, IAS 38 – Tài sản cố định vô hình và IAS 39 – Công cụ tài chính: Ghi nhận và đo lường/IFRS 9- Công cụ tài chính). Bất cứ một khoản lỗ suy giảm tài sản nào cũng sẽ được ghi nhận vào khoản mục lãi lỗ trong kỳ trừ khi tài sản đó được ghi nhận theo giá trị được đánh giá lại theo Chuẩn mực IAS 16 hoặc IAS 38, trong trường hợp này khoản lỗ suy giảm sẽ được ghi nhận như một khoản giảm sau đánh giá lại.
• Sau khi được phân loại là nắm giữ để bán. Các khoản lỗ suy giảm được tính toán bằng sự chênh lệch giữa giá trị còn lại đã điều chỉnh của tài sản/nhóm tài sản thanh lý và giá trị hợp lý trừ chi phí để bán. Bất cứ một khoản lỗ suy giảm nào phát sinh khi sử dụng nguyên tắc đo lường trong IFRS 5 phải được ghi nhận vào và lãi lỗ trong kỳ [IFRS 5.20], áp dụng cho cả những tài sản trước đó được ghi nhận lại theo giá trị sau đánh giá lại. [IFRS 5 BC.47] [IFRS 5 BC.48]
• Những tài sản trước khi được ghi nhận là tài sản nắm giữ để bán đã được ghi nhận theo giá trị sau đánh giá lại. Với những tài sản này, việc ghi nhận tài sản nắm giữ để bán theo giá trị hợp lý trừ chi phí để bán có thể ngay lập tức dẫn đến một khoản chi phí được ghi nhận vào lãi lỗ trong kỳ.
• Những lần tăng giá trị hợp lý sau đó. Khoản thu nhập phát sinh do khoản tăng giá trị hợp lý trừ đi chi phí để bán tài sản có thể được ghi nhận vào lãi lỗ trong kỳ ở mức không vượt quá lỗ lũy kế đã được ghi nhận theo IFRS 5 hoặc ghi nhận từ trước đó theo IAS 36. [IFRS 5.21-22]
• Không tính khấu hao. Tài sản dài hạn hoặc nhóm tài sản thanh lý nắm giữ để bán không phải tính khấu hao. [IFRS 5.25]

Quy định về đo lường trong IFRS không áp dụng với các tài sản thuế hoãn lại, tài sản hình thành từ phúc lợi nhân viên, tài sản tài chính trong phạm vi điều chỉnh của Chuẩn mực IFRS 9 – Tài sản tài chính, tài sản cố định ghi nhận theo giá trị hợp lý theo Chuẩn mực IAS 41 – Nông nghiệp, và các quyền lợi hợp đồng theo hợp đồng bảo hiểm. [IFRS 5.5]

Trình bày báo cáo

Tài sản dài hạn nắm giữ để bán, và các tài sản và nợ phải trả thuộc nhóm tài sản thanh lý đang nắm giữ chờ để bán, phải được trình bày riêng biệt trên Bảng cân đối kế toán. [IFRS 5.38]

Thuyết minh

IFRS 5 quy định những nội dung sau đây về tài sản dài hạn nắm giữ để bán (hoặc nhóm tài sản thanh lý) phải được thuyết minh: [IFRS 5.41]

• Mô tả về tài sản dài hạn hoặc nhóm tài sản thanh lý
• Mô tả về tình hình và trường hợp bán (thanh lý) tài sản và thời gian dự kiến
• Các khoản lỗ suy giảm và các khoản hoàn nhập, nếu có, khi chúng được trình bày trên Báo cáo thu nhập lãi lỗ
• Bộ phận kinh doanh nơi tài sản dài hạn (hoặc nhóm tài sản thanh lý) nắm giữ để bán được trình bày theo Chuẩn mực IFRS 8 – Bộ phận kinh doanh

Thuyết minh trong các Chuẩn mực IFRS khác không áp dụng cho tài sản nắm giữ chờ thanh lý (hoặc hoạt động không tiếp tục) trừ khi các Chuẩn mực khác có yêu cầu về nội dung thuyết minh cụ thể đối với các tài sản này, hoặc đối với một số thuyết minh về đo lường mà tài sản và nợ phải trả nằm ngoài phạm vi của yêu cầu đo lường của IFRS 5. [IFRS 5.5B]

Quy định chính của Chuẩn mực IFRS 5 liên quan đến các hoạt động không tiếp tục

Phân loại là hoạt động không tiếp tục

Hoạt động không tiếp tục là thành tố trong đơn vị đã bị thanh lý hoặc được phân loại là nắm giữ để bán, và: [IFRS 5.32]

• Trình bày thành tố này là một mảng hoạt động kinh doanh riêng biêt hoặc là một mảng hoạt động theo khu vực địa lý
• Là một phần của một kế hoạch phối hợp để thanh lý một mảng hoạt động kinh doanh riêng biêt hoặc là một mảng hoạt động theo khu vực địa lý, hoặc
• Là một công ty con được mua với mục đích đặc biệt là để bán lại và việc thanh lý sẽ dẫn tới việc mất quyền kiểm soát tại công ty con.

IFRS không cho phép phân loại hồi tố một hoạt động là hoạt động không tiếp tục, khi điều kiện trên chỉ đáp ứng sau khi kết thúc kỳ báo cáo. [IFRS 5.12]

Thuyết minh Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Số tổng của lãi lỗ sau thuế của hoạt động không tiếp tục và thu nhập và lỗ khác sau thuế được ghi nhận trên cơ sở đo lường giá trị hợp lý trừ chi phí bán hoặc điều chỉnh giá trị hợp lý khi thanh lý tài sản (hoặc nhóm thanh lý) được trình bày là một số tiền duy nhất trên báo cáo thu nhập toàn diện. Nếu đơn vị trình bày lãi lỗ trên một báo cáo riêng biệt, đơn vị phải trình bày một phần riêng ghi rõ là hoạt động không tiếp tục. [IFRS 5.33-33A]

Thuyết minh chi tiết về doanh thu, chi phí, lãi lỗ trước thuế và các khoản thuế thu nhập liên quan được yêu cầu trong trong thuyết minh hoặc báo cáo thu nhập toàn diện trong một mục tách biệt với kết quả hoạt động kinh doanh của hoạt động liên tục. [IFRS 5.33] Thuyết minh chi tiết phải thể hiện cả kỳ này và những kỳ trước được trình bày trên báo cáo tài chính. [IFRS 5.34]

Thông tin dòng tiền

Dòng tiền thuần thu được từ các hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư, và hoạt động tài chính của hoạt động không tiếp tục được trình bày riêng biệt trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hoặc trên thuyết minh. [IFRS 5.33]

Thuyết minh

Những thông tin sau được yêu cầu trình bày trên thuyết minh:

• Các điều chỉnh được thực hiện trong kỳ hiện tại đối với số tiền được trình bày là hoạt động đã ngừng hoạt động trong các kỳ trước phải được thuyết minh riêng [IFRS 5.35]
• Nếu một đơn vị dừng phân loại một thành tố là nắm giữ để bán, những thành tố kỳ trước được phân loại là hoạt động không tiếp tục phải được phân loại lại và bao gồm trong thu nhập từ hoạt động đang tiếp diễn cho tất cả các kỳ được trình bày. [IFRS 5.36]